Standpunt Resolutie slimme kilometerheffing Brussel
22 Januari 2021
Op de gemeenteraad van 21 januari jl. kwam een resolutie van het toekomstforum Halle-Vilvoorde ter stemming. Hiervoor werden onderstaande zaken ter stemming gebracht:
Artikel 1
De gemeenteraad van Wemmel verzet zich tegen de eenzijdige belastingverhoging die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest door een stadstol en kilometerheffing wil opleggen aan onze pendelaars.
Artikel 2
De gemeenteraad vraagt aan de Vlaamse Regering om:
- aan te dringen bij de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om actief de dialoog aan te gaan met de andere gewesten, én met de gemeentebesturen in haar ommeland, over haar voornemen tot invoering van een kilometerheffing of stadstol;
- als de dialoog met de andere gewesten geen oplossing biedt, alle juridische middelen aan te wenden opdat de pendelaar uit Vlaanderen door de invoering van een kilometerheffing en/of stadstol niet gediscrimineerd wordt.
Artikel 3
De gemeenteraad vraagt aan het college van burgemeester en schepenen om contact op te nemen met het burgemeestersoverleg Toekomstforum Halle-Vilvoorde om na te gaan of een gezamenlijk optreden mogelijk is ten einde de Brusselse stadstol te verhinderen of anderzinds de impact ervan op onze pendelaars te minimaliseren.
Groen Wemmel stemde tegen deze resolutie. Niet omdat we tegen overleg zijn tussen het Brussels en het Vlaamse Gewest en al zeker niet omdat we de belangen van de inwoners van de Vlaamse Rand niet willen behartigen. We zijn echter van mening dat de voorgelegde resolutie een gemiste kans is om aan te dringen op échte mobiliteitsoplossingen. Hieronder kan je onze argumentatie lezen die we tijdens de gemeenteraad voerde uit naam van Groen Wemmel. (De volledige tekst van de resolutie vind je onderaan deze pagina.)
Argumentatie Groen Wemmel tegen deze resolutie
Als we vanuit de Wemmelse gemeenteraad een signaal naar onze overheden willen uitsturen, wil Groen Wemmel vragen om daarvoor in onderling overleg een breder uitgewerkt verzoek te richten aan zowel de Brusselse als de Vlaamse overheid en wel om volgende redenen:
Het gaat hier om een bovenlokaal dossier dat complexer en genuanceerder is dan het hier wordt voorgesteld. Dit is geen verhaal van Vlaanderen tegen Brussel of omgekeerd. Integendeel, beide gewesten zitten onlosmakelijk samen in dit bad. De vraag naar overleg is dus zeer legitiem en het Brussels Gewest is daar zelf ook vragende partij voor.
Ik denk dat we het er allemaal over eens zijn dat we erover moeten waken dat de inwoners uit Vlaanderen en Wallonië niet achtergesteld mogen worden van deze maatregel, die overigens een mobiliteitsmaatregel is en geen eenzijdige belastingverhoging, zoals ze ten onrechte wordt omschreven in deze resolutie. Voor die oplossingen wordt in deze resolutie eenzijdig naar Brussel gekeken, terwijl een betere mobiliteit en een betere luchtkwaliteit een verantwoordelijk zijn van alle gewesten.
Vlaanderen koos er in 2019 voor om de plannen voor een kilometerheffing op te bergen, ook al toonden studies het belang en het nut daarvan aan. Het Brussels Gewest koos voor de weg vooruit en legde in het voorbije jaar meer dan 40km nieuwe fietspaden aan, het investeert een half miljard euro in de uitbreiding van het aanbod van de MIVB en het investeert in randparkings en mobipunten in de Brusselse Rand, waaronder aan de Esplanade. Het argument dat je de auto dus écht nodig hebt om ergens in Brussel te geraken, wordt daarmee voor een groot deel weggewerkt. Vlaanderen daarentegen bleef ter plaatse trappelen, bouwde de investeringen in De Lijn af en loopt nu achter de feiten aan.
Het schoentje wringt mede daardoor vooral in het aanbod van het openbaar vervoer in de Vlaamse Rand. De maatregelen van het Brussels gewest leiden nergens toe als je vanuit de Rand niet vlot op de mobipunten of aansluitingen op het openbaar vervoer geraakt. Deze resolutie zou dus niet alleen een pleidooi moeten zijn voor een constructief overleg tussen beide gewesten. Ze zou ook moeten pleiten voor maatregelen die iedereen ten goede komen (zowel Brusselaars als niet-Brusselaars). Daarbij zou prioritair geïnvesteerd moeten worden in een samenwerking voor de ontwikkeling van duurzame vervoersalternatieven. Het nieuwe Brusselse vervoersticket dat vanaf 1 februari ingevoerd zal worden, is daar alvast een goed voorbeeld van.
De invoering van de slimme kilometerheffing is ten vroegste voorzien voor 2022. Het Brussels Gewest voorziet ruim de tijd om in overleg te gaan met de andere gewesten. Als we een resolutie goedkeuren, zou die minstens beide gewesten moeten aansporen om constructief mee naar oplossingen te zoeken en daar de nodige middelen voor vrij te maken. Deze resolutie is dus een gemiste kans om te pleiten voor meer investeringen in een performant openbaar vervoer in de Vlaamse Rand en voor het vrijmaken van voldoende financiële middelen om de vervoersregio's succesvol vorm te geven en uit te werken.
Zoals gezegd is dit een bovenlokaal dossier, waarvan we als gemeenteraadsleden niet alle details kennen om hier goed geïnformeerd over te kunnen oordelen. Ik kan mij alvast niet vinden in deze eenzijdige vraag aan het Brussels Gewest om oplossingen te zoeken zonder dat er ook maar de minste intentie in staat om zelf constructief mee te zoeken naar oplossingen en te investeren in de mobiliteit van de inwoners in de Vlaamse Rand. De wens om de slimme kilometerheffing te verhinderen omdat het Vlaams Gewest ter plaatse is blijven trappelen de voorbije jaren vind ik dan ook ongepast en getuigen van weinige visie en oprechte wil tot samenwerken.
Indien de gemeenteraad deze resolutie vanavond niet goedkeurt, gaan we ervan uit dat een meerderheid mee achter onze vraag staat om beide gewesten aan te sporen om een oplossing uit te werken en te investeren in het openbaar vervoer in de Vlaamse Rand.
Voorgestelde amendementen en stemuitslag
Op de zitting wordt een amendement voorgesteld door Didier Noltincx nl: toevoegen van 2 artikels:
- artikel 1: De gemeenteraad ondersteunt het initiatief om de luchtkwaliteit te verbeteren.
- artikel 2: De gemeenteraad ondersteunt het openbaar vervoer die een oplossing is om de luchtkwaliteit te verbeteren.
Dit amendement wordt niet goedgekeurd met 8 stemmen voor bij 10 stemmen tegen (Veerle Haemers, Walter Vansteenkiste, Christian Andries, Vincent Jonckheere, Wies Herpol, Steve Goeman, Erwin Ollivier, Arlette De Ridder, Laura Deneve, Carol Delers ) en 7 onthoudingen (Monique Van der Straeten, Raf De Visscher, Monique Froment, Sven Frankard, Gil Vandevoorde, Céline Mombeek, Glenn Vincent).
Er wordt een tweede amendement voorgesteld door Marc Installé nl: in feiten en context, in de zin "Erger nog is dat de inwoners, en ook de gemeente zelf, door de onvolledige splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde nog steeds aangewezen zijn op de rechtbanken in Brussel" het deel "door de onvolledige splitsing van het gerechtelijkarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde nog steeds" te schrappen.
Dit amendement wordt niet goedgekeurd met 7 stemmen voor bij 17 stemmen tegen (Veerle Haemers, Walter Vansteenkiste, Christian Andries, Raf De Visscher, Vincent Jonckheere, Wies
Herpol, Steve Goeman, Monique Froment, Sven Frankard, Erwin Ollivier, Laura Deneve, DirkVandervelden, Mireille Van Acker, Gil Vandevoorde, Céline Mombeek, Carol Delers, Glenn Vincent) en 1 onthouding (Monique Van der Straeten).
Het punt wordt goedgekeurd met 18 stemmen voor bij 2 stemmen tegen (Dirk Vandervelden enMarc Installé) bij 5 onthoudingen (Roger Mertens, Didier Noltincx, Said Kheddoumi, Driss Fadoul en Houda Khamal Arbit)
De volledige tekst van de resolutie
Feiten en context
Volgens het Brusselse project SmartMove zullen pendelaars die vanaf 2022 Brussel binnenrijden met de wagen een tolheffing plus een kilometervergoeding moeten betalen.
Het systeem bestaat uit een stadstol en daar bovenop een heffing per gereden kilometer die varieert volgens tijdstip (spits- en dalperiode) en het aantal fiscale pk’s van het voertuig.
Voor de inwoners van Brussels Hoofdstedelijk gewest komt er een gedeeltelijke compensatie door de afschaffing van de verkeersbelasting. Voor de autopendelaars uit het Vlaamse (en Waalse) gewest is het een nieuwe bijkomende belasting. De belasting zal gelden over de volledige oppervlakte van het gewest en zou kunnen oplopen tot 2.000 € per jaar. In totaal rekent Brussel op een opbrengst van maar liefst een half miljard euro.
Hoewel de exacte modaliteiten nog niet bekend zijn, is het duidelijk dat het hier gaat om een fiscale ongelijkheid en een zuivere belastingverhoging.
Meer dan de helft van de 700.000 jobs in Brussel wordt ingevuld door ‘niet-Brusselaars’.
Vanuit onze gemeente werken 3.435 pendelaars in het Brussels gewest (*).
Bijna veertig procent van deze pendelaars gaat naar Brussel met de auto (**). In Brussel zijn er immers heel wat plaatsen die niet gemakkelijk bereikbaar zijn met het openbaar vervoer. Voor een werknemer die ’s morgens vroeg met de wagen de kinderen naar school brengt en daarna doorrijdt om te gaan werken in Brussel, is een alternatief nagenoeg onmogelijk. De maatregel is dan ook sociaal onwenselijk. Er is vandaag voor heel wat pendelaars geen gelijkwaardige keuze tussen de wagen of andere modi om op het werk te geraken.
Onze inwoners van Wemmel gaan ook naar Brussel voor (basis-)dienstverlening, voor winkels, voor cultuur. Veel mensen uit onze streek zijn aangewezen op Brussel voor een ziekenhuis. Ze zullen binnenkort tol moeten betalen om van dergelijke noodzakelijke dienstverlening te kunnen genieten.
Erger nog is dat de inwoners, en ook de gemeente zelf, door de onvolledige splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde nog steeds aangewezen zijn op de rechtbanken in Brussel. Als die tol er komt, zullen slachtoffers, opgeroepen getuigen en daders om zich te verplaatsen naar hun proces en om aanwezig te kunnen zijn, tol moeten betalen. Dat is onaanvaardbaar.
Een belasting op het gebruik van de auto in plaats van op het bezit ervan is principieel niet verkeerd, maar dan moet de auto pendelaar kunnen beschikken over voldoende en volwaardige alternatieven: een performant openbaar vervoer, randparkings en park-and-rides, mobipunten, een netwerk aan veilige en vlotte fietssnelwegen enzovoort. Brussel mag geen kosten doorschuiven naar de autopendelaars van Wemmel. De impactstudie wijst bovendien uit dat de tol niet in verhouding staat tot de eventuele tijdswinst door minder files. De welvaart van onze pendelaars gaat er hard op achteruit.
De plannen van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering om een stadstol in te voeren kwamen eerder al aan bod in het Vlaams Parlement. Vlaanderen ondernam verschillende pogingen om tot overleg te komen, maar voorlopig bleven die zonder succes. Begin december keurde het Vlaams Parlement dan een resolutie goed (***) waarin men de Vlaamse Regering oproept op om ‘alle juridische middelen’ aan te wenden om ervoor te zorgen dat de stadstol de pendelaar Vlaanderen niet discrimineert. Ook in het Waalse parlement klonk een zelfde oproep.
Het is onaanvaardbaar dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een éénzijdige belastingverhoging oplegt aan onze pendelaars. We vragen aan deze Raad dan ook om zich hiertegen te verzetten, en om zoals steeds op te komen voor de belangen van onze inwoners. Het argument dat Brussel enkel maar gebruik maakt van zijn gewestelijke autonomie is onjuist omdat het een grote impact heeft op de belangen van de andere gewesten. Dit eenzijdig, zonder onderling overleg en akkoord doorvoeren, heet vijandig nabuurschap.
Via deze resolutie vraagt de gemeenteraad van Wemmel aan de Vlaamse Regering om aan te dringen bij de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om actief de dialoog aan te gaan met de andere gewesten, én met de gemeentebesturen in haar ommeland, over haar voornemen tot invoering van een kilometerheffing of stadstol.
We pleiten in de eerste plaats voor overleg. Daaruit volgt ook best een samenwerkingsakkoord. Indien deze dialoog geen oplossing biedt, moet de Vlaamse Regering alle juridische middelen aanwenden om ervoor te zorgen dat de pendelaar uit Vlaanderen niet wordt gediscrimineerd.
De gemeenteraad van Wemmel vraagt bovendien dat haar college van burgemeester en schepenen contact opneemt met haar buurgemeenten en Toekomstforum Halle-Vilvoorde om na te gaan of gezamenlijk optreden mogelijk is teneinde de Brusselse stadstol te verhinderen of anderszins de impact ervan op onze pendelaars te minimaliseren.
(*) Census 2011 – Statbel, algemene Directie Statistiek
(**) Federale diagnostiek Woon-werkverkeer 2017, FOD Mobiliteit & vervoer
(*** ......Zie https://www.vlaamsparlement.be/parlementaire-documenten/parlementaire-initiatieven/1449061 voor meer details. De resolutie werd gesteund door Open VLD, CD&V, Vl.B. en N-VA. De PVDA, Groen en Sp.a onthielden zich. Niemand stemde tegen.
Motivatie
-in onze gemeente zijn er meer dan 3.435 inwoners tewerkgesteld in het Brussels Hoofdstedelijk gewest. Naar schatting bijna 40% daarvan is op de wagen aangewezen om hun werkplek te bereiken, vaak omdat er geen of onvoldoende alternatieven voor de wagen zijn;
-daarnaast gaan heel wat van onze inwoners geregeld naar Brussel om gebruik te maken van zaken zoals ziekenhuizen, winkels, openbare diensten of culturele instellingen;
-de totstandkoming van een intelligente kilometerheffing voor lichte voertuigen is opgenomen in de Gemeenschappelijke Algemene Beleidsverklaring van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering en het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie;
-volgens die beleidsverklaring de totstandkoming van de kilometerheffing zal leiden tot de afschaffing van de verkeersbelasting voor de inwoners van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. De pendelaars uit Vlaanderen zullen daarentegen onderhevig blijven aan de Vlaamse verkeersbelasting waardoor ze ongelijk worden behandeld in vergelijking met de Brusselse pendelaars;
-er voor de uitrol van een stadstol 93 miljoen euro is ingeschreven in de Brusselse hoofdstedelijke begroting voor 2021;
-de Brusselse Hoofdstedelijke Regering in haar regeerakkoord aangeeft voorstander te zijn van overleg en van een samenwerkingsakkoord tussen de verschillende gewesten;
-de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot op heden op geen enkele manier stappen heeft gezet om dat voornemen tot overleg en samenwerking te realiseren;
-het Waals Parlement via een motie de Waalse Regering heeft opgeroepen tot overleg met de Brusselse Hoofdstedelijke Regering en, zo nodig, dat te agenderen op het Overlegcomité;
-het Vlaams Parlement eveneens de Vlaamse Regering heeft gevraagd om Brussel op te roepen de dialoog aan te gaan, en om alle juridische middelen aan te wenden opdat de pendelaar uit Vlaanderen door de invoering van een kilometerheffing en/of stadstol niet gediscrimineerd wordt;
Besluit
Artikel 1
De gemeenteraad van Wemmel verzet zich tegen de eenzijdige belastingverhoging die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest door een stadstol en kilometerheffing wil opleggen aan onze pendelaars.
Artikel 2
De gemeenteraad vraagt aan de Vlaamse Regering om:
- aan te dringen bij de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om actief de dialoog aan te gaan met de andere gewesten, én met de gemeentebesturen in haar ommeland, over haar voornemen tot invoering van een kilometerheffing of stadstol;
- als de dialoog met de andere gewesten geen oplossing biedt, alle juridische middelen aan te wenden opdat de pendelaar uit Vlaanderen door de invoering van een kilometerheffing en/of stadstol niet gediscrimineerd wordt.
Artikel 3
De gemeenteraad vraagt aan het college van burgemeester en schepenen om contact op te nemen met het burgemeestersoverleg Toekomstforum Halle-Vilvoorde om na te gaan of een gezamenlijk optreden mogelijk is teneinde de Brusselse stadstol te verhinderen of anderszins de impact ervan op onze pendelaars te minimaliseren.
